Postulat podniesienia rangi kształcenia osób starszych jest od lat zgłaszany przez środowisko Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Uniwersytety Trzeciego Wieku to wielki potencjał (...), ale to także specyficzny rodzaj ruchu obywatelskiego - mówiła podczas kongresu prezes Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku Wiesława Borczyk.
Jeśli Uniwersytet Trzeciego Wieku działa w ramach uczelni wyższej, to ma on wsparcie logistyczne, ale zdecydowana większość Uniwersytetów Trzeciego Wieku to organizacje pozarządowe. Najważniejszym wkładem finansowym jest składka od słuchacza, czyli emeryta. Bez tej składki nie można nawet myśleć o przygotowaniu jakiegokolwiek projektu. Przecież by uzyskać grant lub dotacje, trzeba mieć wkład własny - przypomniała.
Odnosząc się do postulatu podniesienia kształcenia ustawicznego seniorów do rangi zadania administracji rządowej, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu do spraw Uniwersytetów Trzeciego Wieku, poseł Michał Szczerba (PO) poinformował, że jego zespół ma pomysł, jak go zrealizować.
Mamy pomysł i będziemy do niego przekonywać rząd. Ustawa o działach administracji rządowej wskazuje 32 priorytety, 32 tematy działań rządu. Nie ma tam zdania "osoby starsze". Chcielibyśmy, by taki dział administracji rządowej zaistniał. Dział, który w sposób podmiotowy potraktuje tę ważną grupę osób - mówił Szczerba.
Gdy jest określony konkretny dział administracji rządowej, to jest do niego przyporządkowany konkretny resort, konkretny minister. Jest polityk, który może na Radzie Ministrów przedstawiać postulaty i projekty zmian prawnych - tłumaczył poseł.
Jego zdaniem ważne jest także prawne wzmocnienie współpracy Uniwersytetów Trzeciego Wieku z ich naturalnymi partnerami - uczelniami i samorządem terytorialnym. Trzeba tę współpracę wzmocnić - zaznaczył Szczerba. Jego zdaniem obecnie zbyt wiele zależy od dobrej woli uczelni i samorządu.
Dlatego wydaje się, że trzeba tę sprawę uregulować prawnie, tak by UTW wzmocnić - mówił do uczestników kongresu. Wydaje się, że w tym celu konieczna jest zmiana ustawy o szkolnictwie wyższym w takim kierunku, aby w niej obok ogólnego zadania: "współpraca ze środowiskiem lokalnym i regionalnym" dodać "kształcenie ustawiczne seniorów realizowane w formie Uniwersytetów Trzeciego Wieku" - powiedział przewodniczący parlamentarnego zespołu. To bardzo ważne, bo to władze publiczne dają środki uczelniom publicznym na zadania przez nie realizowane - podkreślił.
Proponuje on także zmianę ustawy o samorządzie gminnym. Chodzi o wpisanie do niej fakultatywnego tworzenia rad seniorów. Tak, jak obecnie rady młodzieżowe, byłyby one ciałem doradczym samorządów.
Obecnie w Polsce działa 385 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, skupiają one ponad 100 tys. słuchaczy. Działają w różnych ramach organizacyjnych, w większości pod auspicjami uczelni wyższych. Oferują różnego rodzaju zajęcia: wykłady, zajęcia artystyczne, sportowe.
Najwięcej - 71 UTW - działa w województwie mazowieckim. W woj. śląskim są 43 Uniwersytety Trzeciego Wieku, w dolnośląskim - 39, po 32 w małopolskim i wielkopolskim.
Najmniej UTW jest w woj. świętokrzyskim - sześć, podlaskim - siedem, zachodniopomorskim i opolskim - po 12, w podkarpackim - 14.
Rok 2012 ustanowiony został przez Senat Rokiem Uniwersytetów Trzeciego Wieku, a przez Radę UE - Europejskim Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Celem obchodów Roku UTW jest podkreślenie roli Uniwersytetów Trzeciego Wieku w aktywizacji osób starszych oraz zwrócenie uwagi na nasilające się problemy społeczne związane ze starzeniem się społeczeństwa.
